Oscar Jansen beschrijft het wel en wee op de biologische boerderij en ziet daarin metaforen voor organisaties. Deze keer lijdt een wolkbreuk tot gedachtes over teveel van het goede in organisaties.
De afgelopen zomer was een vreemde. Af en toe leek het wel herfst. Stormachtig weer en een aantal wolkbreuken met in korte tijd hevige regenval. Al soppend liep ik deze zomer door de tuinderij van de biologische boerderij Landjuweel de Hoeven in Dalfsen: een organische organisatie bij uitstek. Het effect van de wolkbreuk laat zich meteen zien: de preiplanten stonden met hun ‘poten’ in het water. En ook nu weer, in de herfst, valt overvloedige regenval ons ten deel.
Teveel van het goede
De basis van deze organisatie, de bodem, kan de overvloedige regenval niet aan en het water wordt niet meer afgevoerd. Er is gewoon teveel ineens van boven gekomen. Bij een wolkbreuk wordt gesproken van wateroverlast. Het water is tot last, terwijl in de organische organisatie, de biologische boerderij in dit geval, water ontzettend waardevol is. Water zorgt er namelijk voor dat de voedingsstoffen in de bodem worden vervoerd naar de plantenwortels. Doordat de biologische boerderij ervoor gekozen heeft om intensief met de buitenwereld samen te werken en de meeste planten buiten staan, en niet in een kas, betekent het dus ook dat ze onder invloed staat van die buitenwereld. En dus af en toe overspoeld worden met iets teveel van het goede. In dit geval, water.
Organisatielessen
Hoe zit dat in organisaties? Is daar ook wel eens teveel van het goede? Water maakt net als lucht en warmte een essentieel onderdeel van een gezonde bodem. In organisaties gaat het dan om een juiste balans tussen gevoelens (water), inspiratie (lucht) en ratio (warmte) in de organisatiecultuur.
Een wolkbreuk in de organisatie zou kunnen duiden op een overvloed aan emoties, bijvoorbeeld door een ingrijpende gebeurtenis. De bodem, oftewel de cultuur, wordt overspoeld door de emoties en er is weinig ruimte voor inspiratie en helder denken.
Overwaaien
Op de boerderij in Dalfsen zit er voor tuinvrouw Christa niets anders op dan de wolkbreuk te laten overwaaien en hopen op voldoende wind en zon, zodat het water snel verdampt. Het organisatiesysteem (de bodem, planten en dieren) van de biologische boerderij is voldoende flexibel om een onverwachte heftige regenbui uiteindelijk op te vangen.
